Beste collega’s, beste Gentenaars. Ik kan u geen goed-nieuws-show brengen. Dat heeft het bestuur per slot van rekening al gedaan. 

Financieel luik van dit meerjarenplan:
 
Maar hier is het dan. Het Gentse meerjarenplan. Wat betekent dat voor de gewone Gentenaar? Een meer-betalen-plan. We wisten het al deze zomer, nu staat het er zwart op wit. Elk jaar gaat de Gentenaar meer moeten betalen. We krijgen minder dienstverlening - denk maar aan de verdwenen glasophaling - maar alles wordt wél duurder. De donkere dagen zijn voor de gewone Gentenaar zeker niet voorbij, integendeel. 

1. Want voortaan worden alle retributies voor dienstverlening elk jaar automatisch geïndexeerd. Maar dit niet zonder vooraf alles van prijzen nog eens flink de hoogte in te jagen – onafhankelijk van de inflatie of enige indexering. In Gent maakt het stadsbestuur immers zelf de inflatie. Enkele voorbeelden – helaas niet exhaustief – daar hebben we de tijd niet voor vanavond... 
   1. Parkeren in de centrumgarages wordt 50% duurder en 100% duurder op zaterdag – of tot 12 euro voor drie uurtjes! Gratis parkeren op zondag? Een lange horecavriendelijke traditie in Gent: weg ermee! U moet en zal (meer) betalen. Unizo trekt aan de alarmbel, maar het zal schepen Vandenbroucke een worst wezen, er worden méér inkomsten begroot uit parkeren.  
   2. Een riool-aansluiting is op twee jaar tijd van een goeie 700 euro naar 2.400 euro gebracht, meer dan een verdriedubbeling. 
   3. Drinkwater? Snel 70 tot 100 euro duurder per jaar per gezin in vergelijking met twee jaar geleden. Volgens Christophe Peeters is dat niks. 
   4. Marktkramers en kermisuitbaters – nu niet meteen de rijkste mensen ter wereld of de sterkste schouders - mogen ook extra afdokken. Hun tarieven voor een kermisattractie of een kraampje worden 10% duurder. Een platte tariefverhoging tot minstens tientallen euro’s meer. Wat staat er nochtans in het meerjarenplan? “Op onze stadskermissen besparen we niet”. Ahnee, maar kermis-en marktuitbaters moeten wel fiks meer betalen... 
   5. En niet alleen leven kost meer in Gent voortaan, zelfs doodgaan wordt duurder dankzij dit stadsbestuur. De prijzen voor grafconcessies zijn vorig jaar nog maar verhoogd, en nu kwakken het schepencollege langs de neus weg minstens 10 procent bij – ver boven de inflatie. Van een urne begraven over as uitstrooien tot een concessie voor een grafkelder, het wordt allemaal minstens tientallen euro’s duurder. Een grafkelder wordt met één pennenstreek zelfs 500 euro duurder. Kassa kassa: in Gent blijkt de vergrijzing een verdienmodel. Het is treurig en schaamteloos. 
2. Maar de jeugd kan niet opgelucht zijn. Ook de kotbelasting gaat omhoog, tot 190 euro. Dat gaat direct doorgerekend worden natuurlijk naar de studenten. En dat wanneer er koten te kort zijn. 
3. Hetzelfde gebeurt met de belastingen op tweede-verblijven en bedrijven die woningen gebruiken. Ook daar vallen er honderden euro’s extra aan taksen uit de lucht. 

De stortregen aan belastingen is zodanig groot en absurd dat schepen Peeters vorige week woensdag tijdens de budgetcommissie zelf toegaf dat veel Gentse belastingen in feite herzien of ingetrokken zouden moeten worden, maar - en ik citeer schepen Peeters - “eerlijk gezegd, het is de moment niet”. Alsof het voor al die Gentenaars die amper rondkomen wel de moment is? 

En voor wat doen we dat nu in feite allemaal? Waarom moeten we allemaal meer betalen en meer inleveren? 

1. Wel, het financieel rotten zou eindelijk stoppen. Dat werd beloofd deze zomer, toen de saneringen werden aangekondigd. 120 miljoen aan extra taksen, retributies en boetes en 416 voltijdse functies geschrapt - maar de rekening zou kloppen! Maar wat blijkt nu? Het rotten stopt helemaal niet. De schuldgroei stopt helemaal niet. De rekening gaat niet kloppen. Integendeel. 
   1. We gingen op een muur kwakken, zei schepen Peeters afgelopen zomer als we niet ingrepen. Welaan, er is inderdaad ingegrepen. Nu rijden we niet aan 150 km per uur op een muur af, maar aan 140 km per uur.  
   2. Want laat ons de Gentse schulden even in perspectief plaatsen. De schuld onder burgemeester De Clercq zijn vorige ploeg en toenmalig financiënschepen Rudy Coddens is van 730 miljoen in 2020 enorm gegroeid naar 1 miljard afgelopen jaar. Een toename dus van meer dan een kwart miljard. Rudy Coddens – met alle respect, meneer de voorzitter – heeft daar terecht veel kritiek op gekregen. Maar schepen Peeters en de huidige ploeg van burgemeester De Clercq doen daar dus heel wat schepjes bovenop. We gaan van 1 miljard naar meer dan 1,4 miljard euro schuld in 2030! De schuld neemt dus gewoon niet alleen toe, de schuld groeit nog meer dan onder het vorige bestuur – ondanks de besparingen! 
   3. In 2030 gaan we meer schulden hebben en meer schulden elk jaar moeten aflossen. De kannibalisatiegraad – de mate waarin schuldenaflossingen de exploitatie-inkomsten opvreten - zal 1,6 procentpunt hoger zijn in 2030 dan volgend jaar – tot bijna 10%!  
   4. We gaan er in 2030 dus slechter voorstaan dan in 2025 – laat staan in vergelijking met 2020. Pas in 2031, een jaar in de volgende legislatuur, zou de schuld met enkele miljoentjes misschien verminderen – nog geen 4 miljoen...  
2. Maar het stadsbestuur heeft zich voor veel meer miljoenen dan dat rijk gerekend!  
   1. De befaamde autofinancieringsmarge (AFM) – waarachter burgemeester De Clercq zich jarenlang heeft verstopt – zal de komende twee jaren negatief zijn – zelfs met alle optimistische budgetteringen. Pas in 2031 zal de AFM 50 miljoen worden, een buffer voldoende ruim, aldus schepen Peeters, tenzij er “een nieuwe oorlog komt, een nieuwe pandemie, of marsmannetjes”. 
   2. Maar schepen Peeters, uw marsmannetjes zijn reeds hier.  
      1. Er komt een dubbele gedeeltelijke indexsprong, wat de opcentiemen op de personenbelastingen zal doen inkrimpen.  
      2. Uw bedrijfsbelasting op energiebedrijven is net afgeschoten door de Raad van State – opnieuw een kost van 1,2 miljoen per jaar. En er moet 3,6 miljoen terugbetaald worden 
      3. U rekent 4 miljoen LEZ-boetes en 2 miljoen aan LEZ-dagpassen en -abonnementen, maar u gaat die LEZ misschien intrekken?  
      4. U begroot tot 30% minder energiekosten, maar de federale en de Europese overheden plannen om de accijnzen op gas te verhogen! 

Met andere woorden: Stad Gent rekent zich rijk en toch zal de schuld er tegen het einde van de legislatuur 40% slechter uitzien en met 40% zijn toegenomen. Hoe is het mogelijk? 

Christophe Peeters heeft nu voor de derde keer in zijn lange carrière de Gentse financiën grondig onder handen genomen, ondanks één mes in de rug in 2018 waaraan u refereerde. Maar derde keer, maar geen goeie keer. Na drie enorme besparingsoperaties onder Christophe Peeters gaan we er in 2030 financieel nog nooit zo slecht voor hebben gestaan. Met Open Vld aan het stuur, krijg je steevast meer schulden en meer belastingen. Dat is in Gent niet anders. 

Politiek-inhoudelijk luik van dit meerjarenplan:

Wat verandert er dan politiek-inhoudelijk? Welke taken stoten we af, welke subsidies saneren we grondig? Waar zijn nu de nieuwe politieke keuzes? 
 
Er zijn er geen. Hetzelfde paarsgroene beleid wordt gevoerd als vorig jaar, maar met minder dienstverlening en meer belastingen. “We doen geen kaasschaafoefening”, zei schepen Peeters – maar dat is exact wat er is gebeurd – alleen veel dieper dan een gewone kaasschaaf kan snijden. 

1. Het paarsgroene antiautobeleid wordt immers zo duidelijk verdergezet. 
   1. Het aantal parkeerplaatsen zal opnieuw – na 6,5K minder plaatsen vorige legislatuur – dalen. Dat beloofde schepen Vandenbroucke mij alvast vorige week. Wat ben je met je bewonerskaart als er nergens plaats meer is in uw straat om te parkeren? 
   2. En waar je wel nog betalend kan parkeren, daar wordt het fiks duurder. In Antwerpen en Brussel is het ook duur, zegt Joris Vandenbroucke, waarom moest Gent achterblijven? Stel u voor dat het in Gent een klein beetje betaalbaar was... 
   3. Trajectcontroles als verdienmodel? Dat kwam vorige maand slecht in het nieuws. Private bedrijven verdienen immers miljoenen op kap van automobilisten. Maar wat we zelf doen, kunnen we beter, moest het Gents bestuur gedacht hebben – men begroot elk jaar 10 miljoen aan extra flitsboetes. In eigen beheer, belooft schepen Vandenbroucke. Wat een opluchting. 
   4. De stadslogistiek moet in 2030 voor logistieke bedrijven en handelaars uitstootvrij binnen de R40, “maar niet voor ons”, vindt het stadsbestuur. De geplande elektrificatie van vuilniswagens wordt stopgezet en ook de wagenvloot van Stad Gent zal niet emissievrij worden, beloofde schepen El-Bazioui onze partij. Met andere woorden: “rules for thee, but not for me”. 
   5. De LEZ zou dan weer afgeschaft kunnen worden, werd ons vorig jaar uitvoerig beloofd. Maar de LEZ-boetes doven in dit meerjarenplan niet uit, ze worden bestendigd en begroot tot ruim 4 miljoen elk jaar recurrent. De inkomsten uit dagpassen en dergelijke meer zwellen zelfs aan tot 2 miljoen. 
   6. De “(eventueel uitgebreide) autoparking Zuid” die werd aangekondigd in het bestuursakkoord? Niet te vinden in het MJP. 
   7. Tegelijk wordt het gratis openbaar vervoer uitgebreid. Er was al gratis openbaar vervoer voor minderjarige illegalen – voortaan krijgt elke minderjarige tout court een gratis buzzy pas. 
2. Dan hebben we wonen: 
   1. Heeft dit stadsbestuur ambitie om te bouwen en te investeren in sociaal en betaalbaar wonen? Ja. Dat moeten we durven zeggen en dat verdient onze steun. Een wachtlijst van 12K gezinnen is immers onaanvaardbaar. En het bestuur wil daar iets aan doen. Goed. 
   2. Maar doet dit bestuur iets om de instroom en druk op onze sociale woningen te beheersen of te controleren? Neen. Er komt geen controle op buitenlandse eigendommen, terwijl in andere steden grootschalige fraude naar boven is gekomen door allochtone sociale huurders die panden hebben in het buitenland. Zelfs wanneer elke gewone Gentenaar enorm moet inleveren, kan dat het bestuur precies niet schelen. 
   3. De toekenningsvoorwaarden voor sociale woningen aanscherpen, onder meer aan de hand van voldoende kennis van Nederlands? Niet nodig, vindt het bestuur. 
3. Ook de klassieke linkse heilige huisjes blijven onaangeraakt. 
   1. Opvang voor illegalen wordt bestendigd en “voor mensen zonder wettig verblijf zetten we verder in op ondersteuning om verblijfsrecht te bekomen”.  
   2. Ook alle clubjes en organisaties die zich bezighouden met zogenaamde 'mondiale solidariteit' moeten zich geen zorgen maken. "De ondersteuning groeit”, staat in het meerjarenplan en dat zien we ook in de cijfers rond de subsidiemassa.  
   3. Er komt zelfs een jaarlijks herdenkingsmoment voor de onafhankelijkheid van Congo, alsof we het anders zouden vergeten. Wat het bestuur in het MJP wel is vergeten, is de onafhankelijkheid van Rwanda en Burundi. De ene minderheid in Gent is de andere niet. 
   4. Het taalkundig ‘inclusie’-beleid, dat in feite zorgt voor meer segregatie en minder integratie wordt eveneens bestendigd. ‘Respect voor thuistalen’ op school en op de opvang, en sociale tolken worden behouden. 
   5. En na de flop met Unia en de 90 Gentse bedrijven die een dreigbrief kregen na praktijktesten door Amal wordt toch "bekeken hoe we praktijktesten in de toekomst best inzetten”. Ik zou denken met een beetje gezond verstand na het fiasco dit jaar... beter gewoon niet. Maar het paarsgroene bestuur denkt er anders over. Of beter: men blijft er hetzelfde over denken. 
   6. Blijft alles dan hetzelfde inzake linkse deugdprojecten? Neen, er komen zo op Gentse begraafplaatsen “extra Mekkagerichte percelen”... maar grondige opknapbeurten voor begraafplaatsen zoals Wondelgem-Viaduct – dat er erbarmelijk bij ligt – zijn dan weer niet begroot... 
4. En dan de veelbesproken en vaak beloofde ‘versimpelaar’... Daar is in het MJP geen sprake. Er komt één VTE bij weliswaar, wist schepen Peeters te zeggen, dat zou de versimpelaar moeten worden... Maar de kostprijs van administratieve vereenvoudiging is niet berekend. “De doelstelling van administratieve vereenvoudiging is niet om geld te besparen”, zei schepen Peeters vorige week woensdag. Mogelijk gaan we dus zelf geld eraan verliezen, maar het bestuur weet het niet. En wat die versimpelaar gaat doen, weten we dus ook niet.  
5. Maar wat het stadsbestuur gaat doen, weten we dus al wél. Hetzelfde, maar met minder dienstverlening en meer belastingen.  

Wat zou er moeten gebeuren volgens ons:

Het kan nochtans anders. Het kan nochtans beter. Er zou een echt kerntakendebat gevoerd kunnen worden. Dus: dat niet zomaar beweren zoals schepen Peeters en burgemeester De Clercq. Neen, het echt doen. 

1. Wel investeren in veiligheid, wonen, netheid, mobiliteit en infrastuctuur. 
    
   Dat zijn kerntaken die direct het leven van de Gentenaar beter maken en waar een lokale overheid zich moet mee bezig houden. Van Gent opnieuw een veilige, propere en bereikbare stad maken, waar je betaalbaar kan wonen. 
    

1. En dat garandeer je door minder geld te stoppen en wél te besparen op al de rest.  
   1. Schrap eindelijk dat eigen tijdschrift. 
   2. Herbekijk die fietsenambassade grondig. 
   3. Stop met ambtenaren TikToks te laten maken. 
   4. Doek het linkse superdiversiteitsbeleid op.  
   5. Stop met het dekoloniseringsbeleid – in Congo weten ze Gent niet eens liggen, laat staan dat ze wakker liggen van een jaarlijks Gents herdenkingsmoment. 
   6. Saneer eindelijk wel eens in de massa aan subsidies. Het aantal subsidies gaat onder dit bestuur naar omhoog, van 340 miljoen per jaar naar bijna 400. Een groot aantal subsidies – bijv. naar de politie, de brandweer... zijn nodig. Maar veel ook niet! Organisaties zoals vzw ‘Steunwielekes4Zambia’, 11.11.11, consultancy-vzw's rond duurzaamheid en levensvreugde zoals Ecorisa moeten geen Gents belastinggeld cashen. Stop daar toch mee. 
   7. En tot slot, en in feite misschien eerst en vooral, bespaar eindelijk eens op het politieke systeem. Schepen Peeters zei in zijn antwoorden tijdens de budget-commissie dat er “geen kabinetspersoneel zal worden geschrapt om gewoon symbolisch iets te doen” en de oppositie een plezier te doen. U moet er ons geen plezier mee doen, meneer de schepen en meneer de burgemeester. U kunt de Gentenaar tonen dat ook u meebespaart bespaart. Dat is geen symboliek, maar consequent zijn. We zijn koploper in gans het land inzake cabinetards met 2,61 medewerkers per 10K inwoners. Dat zijn geen prijzen die je wil winnen! 

Dit meerjarenplan wint dan ook geen prijzen. Niet de Gentenaar leeft boven zijn stand, het Gentse stadsbestuur blijft boven zijn stand leven. Dat kan en dat moet anders. Er moet eindelijk een beleid komen waarbij in eerste instantie gedacht wordt aan de gewone Gentenaars.  
 
Met dit meerjarenplan toont het bestuur dat het in eerste instantie denkt aan de eigen paradepaardjes en zichzelf. Dat kunnen wij niet steunen.